Verslag van het management
Finance
Amonis heeft 2023 afgesloten met een financieel nettorendement van 6%. Dit rendement is berekend op het geheel van de investeringen en na afhouding van alle financiële kosten (transactiekosten, kosten van depothoudende bank en diverse financiële diensten). Het gemiddelde jaarlijkse nettorendement van Amonis sinds 1995 is gelijk aan 5,72%.
Investeringsstructuur
Amonis structureert haar investeringen in functie van de verplichtingen opgenomen op het passief van de balans. Het doel van deze strategie is het financieel rendement te optimaliseren rekening houdend met de toekomstige cashflow-structuur van het fonds. De beleggingen worden bijgevolg gesegmenteerd volgens de looptijd van de verplichtingen.
De portefeuille van Amonis is verdeeld in 2 delen. De « LDI » portefeuille bevat de Liability Driven Investments. Dit zijn de activa die een zo goed mogelijke dekking met minimale risico’s beogen en dit enerzijds voor de verwachte toekomstige cashflow van verplichtingen uit het verleden gekapitaliseerd aan interesten van 4,75% en 3,75%, en anderzijds voor verplichtingen gekapitaliseerd aan een variabele basisinterestvoet (1,2% vanaf 1/1/2020) die tijdens de eerstvolgende tien jaren uitbetaald zullen worden. Momenteel bevat de LDI hoofdzakelijk staatsobligaties met hoge kredietwaardigheid en cash. Het luik LDI (+ cash) bedroeg 53% van de portefeuille op 31/12/2023.
De « Growth » portefeuille is samengesteld uit investeringen die gericht zijn op verplichtingen op de lange termijn (toekomstige cashflow geschat op meer dan tien jaar) met als doel een optimaal financieel rendement genereren op lange termijn. Eind 2023 bedroeg de Growth portefeuille 47% van de investeringen. Amonis OFP belegt een belangrijk deel van de Growth portefeuille in deelbewijzen van haar eigen bevek Amonis NV, openbare bevek naar Belgisch recht. De door de OFP vastgestelde Strategische Asset Allocatie (SAA) bepaalt de verdeling van de activa over de verschillende compartimenten van de bevek. Dit deel bevat voornamelijk aandelen, maar ook bedrijfsobligaties, staatsschulden in euro en schuld van opkomende markten. Naast dit in haar eigen bevek belegde deel, bezit de OFP ook cash, private en beursgenoteerde infrastructuuraandelen alsook deelbewijzen in alternatieve investeringsfondsen.
Financiële strategie
De financiële strategie van Amonis (vooral belangrijk voor de growth portefeuille) berust voornamelijk op een adequate weging van de verschillende activaklassen, met als doel een optimale diversifiëring van de portefeuille over de verschillende wereldmarkten te bekomen, in liquide activa en middels een actief beheer. Bij een actief beheer selecteren de beheerders zelf de effecten van de portefeuille die hen werd toevertrouwd.
Amonis bepaalt een strategische allocatie van de investeringen (lange termijn weging over de verschillende activaklassen) op basis van een verwacht rendement gewogen door het risico van elke klasse. Deze “passieve” allocatie wordt als benchmark gebruikt om het rendement van de portefeuille te vergelijken. Door een actief beheer, de beslissingen van de RvB om van langetermijnwegingen af te wijken (tactische asset allocatie) en een actieve strategie voor het beheer van het wisselrisico, beoogt Amonis haar rendement/risico ratio te verbeteren ten opzichte van de strategische benchmark.
De grafiek hiernaast toont deze vergelijking vanaf het begin van de strategie (ITD of Inception To Date, i.e. since 1995). Het ITD-rendement blijft boven de strategische benchmark, met een gelijkaardig risiconiveau (berekend door middel van de gemeten standaarddeviatie). Dit geeft een rendement/risico ratio (Sharpe ratio met risicovrije interest op 0%)2 van 0,51 voor Amonis OFP versus 0,49 voor de strategische samengestelde index.
2Sharpe Ratio = (rp – rf) / σp
| Jaarlijks rendement ITD | Jaarlijks risiconiveau ITD |
|
| Amonis OFP | 5,72% | 11,30% |
| Benchmark SAA | 5,38% | 11,05% |
Gedetailleerde activaspreiding op 31/12/2023
Milieu-, Sociale en Bestuursaspecten (ESG)
Amonis blijft streven naar het beheersen van ESG-risico’s (Environment, Social & Governance) risico’s in het actief beheer van haar investeringen. Bepaalde ESGrisico’s worden uitgesloten op basis van haar uitsluitingsbeleid. De grote lijnen van dit beleid zijn de volgende.
- Uitsluiting op basis van product: aandelen en obligaties van tabaksbedrijven alsook van bedrijven die zich bezighouden met de productie van antipersoonsmijnen, clusterbommen, wapens met verarmd uranium en kernwapens.
- Uitsluiting op basis van het productieproces: bedrijven die directe en onherstelbare schade aan het milieu aanrichten, ondernemingen die voor de vervaardiging van cosmetica dierproeven gebruiken en ondernemingen waarbij de omzet voor meer dan 30 % resulteert uit het gebruik van fossiele brandstoffen.
- Uitsluiting op basis van goed gedrag en zeden: ondernemingen die herhaaldelijk de principes van UN Global Compact schenden.
- We sluiten eveneens de staatsobligaties uit van landen die de volgende internationale conventies en convenanten niet toepassen: de conventie over het verbod op chemische wapens, het nonproliferatieverdrag over het bezit van nucleaire wapens, de akkoorden met betrekking tot de rechten van de mens en de 8 conventies met betrekking tot de internationale arbeidsnormen.
Amonis OFP en Amonis NV hanteren hetzelfde uitsluitingsbeleid. Binnen Amonis NV wordt deze politiek toegepast op het niveau van de compartimenten van de bevek waarin Amonis OFP belegt. Dit beleid wordt ook toegepast op de portefeuilles die geen deel uitmaken van de bevek, namelijk de LDI en de alternatieve producten. Het beleid maakt integraal deel uit van het actieve beleggingsbeheer van alle investeringen, meer bepaald het beheer van ESG-gerelateerde risico’s, en wordt daarom niet beschouwd als een specifieke strategie binnen enkele gerichte portefeuilles.
Binnen dit kader, dat door Amonis wordt opgelegd, analyseren de beheerders de inspanningen van de ondernemingen binnen hun portefeuille op het gebied van ESG. Ze kunnen ook onderhandelen om een grotere inzet te bekome.n Deze analyses leiden tot een evaluatie van de ESG-risico’s.
Omdat sommige criteria als subjectief kunnen geëvalueerd worden, zal de toepassing van de ESG-politiek gebeuren volgens het “best effort” principe. De onderliggende beleggingen van de aanvullende pensioenproducten van Amonis houden geen rekening met de EU-criteria voor ecologisch duurzame economische activiteiten.
De problematiek is echter complex en de definitie van ESG elementen is niet altijd exhaustief. Ondanks de inspanningen in de financiële sector zijn ESG-gegevens nog in volle ontwikkeling. Dit thema blijft centraal in onze aandacht.
Politiek van proxy voting
De meerderheid van de investeringen in aandelen (waarop de proxy voting of stemmen bij volmacht van toepassing kan zijn) worden beheerd in de bevek. Wat de proxy voting betreft, hanteert Amonis een stembeleid op basis van uitzondering. Dit betekent dat Amonis haar recht om actief te stemmen op de AV van de ondernemingen waarin ze belegt, alleen uitoefent wanneer het om uitzonderlijk belangrijke beslissingen gaat (en niet, bij voorbeeld, wanneer het gaat over de herbenoeming van het management of de revisor).
Vanaf 2021, wanneer de mandaten van de vermogensbeheerders worden vernieuwd, heeft Amonis echter besloten om actief stemrechten te gaan uitoefenen. De uitvoering zal geleidelijk aan worden geïmplementeerd en gedelegeerd aan de vermogensbeheerders.
Securities lending (of effectenleningen)
Gebruik van afgeleide financiële instrumenten
Amonis OFP houdt posities aan in afgeleide financiële instrumenten. We maken hier een onderscheid tussen de rechtstreekse strategische of continue indekking via derivaten, de rechtstreekse tactische of tijdelijke indekking via derivaten, en een mogelijke onrechtstreekse blootstelling aan derivaten via onderliggende beleggingen.
Rechtstreekse strategische derivatenposities
De strategische indekking via derivaten wordt momenteel uitsluitend gebruikt ter indekking van de wisselkoersrisco’s in de portefeuille. De verplichtingen van Amonis zijn uitgedrukt in euro terwijl een gedeelte van haar dekkingswaarden zijn belegd in effecten die niet in euro worden gewaardeerd. Hierdoor is er een afwijking met de verplichtingen, waardoor er een wisselkoersrisico ontstaat. Dit wisselkoersrisico wordt apart door Amonis beheerd.
Amonis werkt met 2 externe beheerders voor het actief beheer van het wisselkoersrisico. In 2023 besloot de RvB Mesirow door Millennium te vervangen door tegenvallende opbrengsten.
JP Morgan Asset Management en Millennium Global (Europe) SAS beheren elk 50% van het wisselkoersrisico. Werken met meerdere beheerders laat toe om te beantwoorden aan een dubbel objectief. Enerzijds zijn de beheermethoden gediversifieerd omdat elke beheerder werkt volgens zijn eigen aanpak. Anderzijds laat de vergelijking van de beheerders toe om hun prestaties te vergelijken. Het wisselkoersrisicobeheer wordt gedaan met termijncontracten op wisselkoersen met betrekking tot de verschillende munten die deel uitmaken van de portefeuille.
Amonis OFP heeft geopteerd voor een actief beheer van het wisselkoersrisico. Niettemin beschouwt Amonis valutaposities als een aparte activaklasse waarbij door actief beheer het rendement kan verhogen of het risico kan verminderen (of beide). De verliezen en opbrengsten van deze tactische overlay worden afgerekend in de gescheiden deviezenportefeuille, welke een onderdeel uitmaakt van de Growth-portefeuille.
Onrechtstreekse derivatenposities
Een indirect gebruik van diverse financiële derivaten is mogelijk door middel van investeringen in grondstoffen en alternatieve beleggingen. Het gaat over derivaten aanwezig op het niveau van het onderliggende fonds en niet op het niveau van Amonis OFP (geen enkele directe investering in derivaten). Het merendeel van de derivaten worden gebruikt om bepaalde posities in te dekken. Bij investeringen in grondstoffen laten swaps bijvoorbeeld toe om het risico van een fysieke levering van aangekochte grondstoffen te vermijden. Bij liquide alternatieven worden derivaten (meer bepaald opties en swaps) gebruikt om specifieke posities te handhaven en in te dekken.
Risicobeheer
De risico’s binnen Amonis worden onderverdeeld in volgende categorieën:
- de pensioenprestaties
- tijdens de spaarperiode: investeringsrisico (volatiliteit van de beleggingen);
- na pensionering: lijfrentes (levensverwachting)
- de solidariteitsprestaties (overlijden, invaliditeit en afhankelijkheid);
- het gewaarborgd inkomen (invaliditeit).
Interne provisies
Om deze risico’s te kunnen dekken, legt Amonis bepaalde technische voorzieningen aan (die aan alle verplichtingen beantwoorden). Deze politiek van reservering wordt beschreven in het financieringsplan. Bijkomend legt de prudentiële wetgeving het aanleggen van een wettelijke solvabiliteitsmarge op.
Het rendementsrisico is, gezien de verplichtingenstructuur van Amonis (waaronder de oude 4,75%- en 3,75%-verplichtingen), het grootste risico voor het financiële evenwicht van de instelling. Er wordt veel belang gehecht aan het beheersen van dit risico. Amonis hanteert hiervoor een tweeledig systeem. Een deel van het rendementsrisico, voornamelijk dit op korte termijn, wordt zo goed mogelijk afgedekt middels de LDIportefeuille (Liability Driven Investments).
Herverzekering
De volledige herverzekering, dit uit 2 contracten bestaat, is toevertrouwd aan Scor Global Life. De contracten werden in 2023 herzien en de herverzekeringsstructuur werd vanaf 1 januari 2024 aangepast. Een quote-part herverzekering dekt voor 100% de overlijdensrisico’s en het ten laste nemen van de pensioenbijdrage bij invaliditeit gedekt door het solidariteitsfonds. Dit contract blijft in 2024 en 2025 van kracht.
Een tweede contract dekte voor 100% de risico’s in gewaarborgd inkomen. De herverzekeraar beëindigde dit contract op 31 december 2023. In de loop van 2023 hebben we de markt geanalyseerd om een nieuw contract af te sluiten, maar tevergeefs. Verschillende factoren hebben een grote invloed gehad op dit type dekking, waaronder de pandemie. Als gevolg daarvan zijn de herverzekeringsprijzen behoorlijk duur geworden.
De bestaande portefeuille van de contracten gewaarborgd inkomen op 31/12/2023 blijft herverzekerd bij Scor tot de natuurlijke vervaldag. De nieuwe contracten gewaarborgd inkomen afgesloten vanaf 1/1/2024 zullen momenteel niet herverzekerd worden: ze zullen voor 100% intern gedekt zijn, door Amonis.
Kostenbeheer
Het handhaven van een gezond kostenbeheer leidt tot een stabiel budget. In vergelijking met het beheerde vermogen, bedragen de operationele kosten 0,50%. Het overgrote deel van de jaarlijkse kosten (ongeveer 86%) dekken de kosten voor het operationele beheer van de pensioeninstelling: lonen van de medewerkers, informatica-infrastructuur en kosten voor diverse externe diensten. Verder onderscheiden we hierin nog de kosten van de bestuursorganen (6,3%) en de communicatie- en marketingkosten (7,7%).
Het risico van toekomstige kostenstijgingen houdt voornamelijk verband met invoering en aanpassing aan regelgeving. Amonis stelt alles in het werk om hier zo efficiënt mogelijk mee om te gaan.
Kerncijfers voor het jaar 2023
Eerste vermogen
Solidariteit
De balans van de verrichtingen met betrekking tot het solidariteitsfonds in 2023 wordt op pagina 20 weergegeven.
De solidariteitsbijdragen ter financiering voor de solidaire dekkingen in 2023 bedragen 8.143.011 euro (afgehouden eind 2022).
Het totaal van de uitkeringen gestort door het fonds – waarvan 836 leden genoten – bedraagt 2.522.460 euro. Het geheel van de verrichtingen in 2023, inclusief de verhoging van de lopende rentes ten belope van 3.583.995 euro (zie 1.1.3.), geeft een positief resultaat van 12.428.660 euro, volledig gefinancierd door eigen middelen van het solidariteitsfonds.
Overlevingspensioen
Op 31 december 2023 ontvingen 364 begunstigde leden een maandelijkse overlevingsrentes die door het solidariteitsfonds gefinancierd werd, voor een totaal van 1.176.750 euro (+11%). Ze zijn verdeeld in 6% lijfrentes en 94% vaste termijnrentes.
22 van deze rentes zijn in 2023 gestart. Een bedrag van 1.720.886 euro werd daarvoor voorbehouden en de gemiddelde uitkering bedraagt 78.222 euro.
Tenlasteneming van de pensioenbijdrage bij invaliditeit
Het solidariteitsfonds heeft in 2023 de pensioenbijdrage van 162 leden ten laste genomen (-12%). Een totaalbedrag van 725.516 euro werd gestort (-11%) voor een gemiddelde bijdrage van 4.478 euro (+2%).
Moederschapsvergoedingen
289 leden hebben moederschapsuitkeringen ontvangen (+11%). De forfaitaire vergoedingen bedragen 135.140 euro (+8%), de bijdragen gestort op de individuele rekening 323.143 euro (+12%).
De afhankelijkheidsrente
Eenentwintig gepensioneerde leden hebben een maandelijkse afhankelijkheidsrente ontvangen voor een totaalbedrag van 27.910 euro.
Werkingskosten
Het solidariteitsfonds draagt jaarlijks bij in de werkingskosten van Amonis ten belope van 5% van de solidariteitsbijdragen plus 111 euro per beheerd dossier.
Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen3 (VAPZ)
Aantal aangeslotenen
Op 31 december 2023 telde Amonis 28.505 aangeslotenen verdeeld in 27.188 beroepsactieve leden en 1.317 begunstigden van een pensioen- of overlevingsrente. Het aantal aangeslotenen toont een zeer lichte daling die sinds 2016 voornamelijk kan worden verklaard door de wettelijke bepaling die opgelegd wordt aan de instellingen voor bedrijfspensioenvoorziening om de rekeningen af te sluiten voor leden die hun wettelijk pensioen opnemen. Dit impliceert een groter aantal pensioenopnames en bijgevolg een vertraging van de toename van het aantal leden.
In 2023 hebben 858 nieuwe leden zich aangesloten (-3%), en 682 leden (+20%) die op hun rekening geen stortingen meer deden werden overtuigd hun stortingen te hervatten via de sociale voordelen RIZIV en/ of via persoonlijke bijdragen.
Incasso
Het totaal incasso in VAPZ (sociaal en gewoon VAPZ) bedraagt 82.160.755 euro (+2%).
De persoonlijke bijdragen in VAPZ zijn met 7,8% gestegen. De sociale voordelen zijn met 1,9% gedaald.
Het sociaal VAPZ – met solidariteit – blijft de eerste keuze van onze leden. Stortingen in gewoon VAPZ bedragen eind 2023 3% van het totaal van de persoonlijke stortingen.
Werkingskosten
De VAPZ-bijdrage tot het dekken van de werkingskosten van Amonis is 3% op de gestorte bijdragen.
Rust- en overlevingspensioenen buiten het solidariteitsstelsel
Op 31 december 2023 ontvingen 1.317 begunstigden van een rust- of overlevingspensioen een maandelijkse rente van Amonis: 504 lijfrentes (38%) en 813 vastetermijnrentes (62%). 153 van deze leden bleven sparen via een 2de contract door middel van hun sociale voordelen RIZIV.
982 nieuwe pensioenen werden in 2023 opgenomen, dit is 11% meer dan in 2022: 903 rustpensioenen en 79 overlevingspensioenen.
De nieuw gepensioneerden blijven voorkeur geven aan het kapitaal: 92% versus 7% voor de vastetermijnrente en 1% voor de lijfrente.
Het globaal bedrag van de rust- en overlevingspensioenen buiten solidariteit (stortingen van kapitaal en maandelijkse rente) die in 2023 gestort werd, bedraagt 124.188.883 euro (+5%).
De leden van Amonis nemen gemiddeld hun aanvullend pensioen op de leeftijd van 66 jaar op.
3 Het vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen bevat ook de voordelen inzake pensioen en overlijden voor niet-zelfstandigen zoals bedoeld in artikel 54 van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994.
Vrij Aanvullend Pensioen voor de Zelfstandigen actief als Natuurlijk Persoon (VAPZNP)
Dit pensioenproduct staat ook bekend als Pensioenovereenkomst voor Zelfstandigen (POZ).
Aantal aangeslotenen
Dit in 2018 gelanceerd product telt in totaal 280 onderschreven contracten, waarvan 22 (+10%) in 2023.
Incasso
De recurrente jaarpremies bedragen in 2023 3.218.240 euro (-8%) en 400.350 euro (-32%) werden als éénmalige koopsommen ter financiering van de back-service gestort.
De daling van de nieuwe aangeslotenen en de éénmalige premies (back service) is te wijten aan de verhoging van de raming van het wettelijk pensioen die bij de berekening van de 80%-regel wordt gebruikt. Deze nieuwe berekening vermindert de stortingsmogelijkheden van de zelfstandigen.
Pensioenopnames
We noteren 8 pensioenopnames in VAPZNP in 2023.
Werkingskosten
De bijdrage van de VAPZNP tot het dekken van de werkingskosten van Amonis is 3% op de gestorte bijdragen.
Gewaarborgd inkomen voor zelfstandige natuurlijke personen
Aantal aangeslotenen
We registreren 3.766 contracten voor 3.359 aangesloten leden. Sommige leden hebben meerdere contracten gewaarborgd inkomen.
Incasso
Het totaal van de bruto ontvangen bijdragen bedraagt 5.255.703 euro, een lichte daling ten opzichte van 2022. Dit bedrag wordt geheel door persoonlijke stortingen gefinancierd. Sinds de digitalisering van de sociale voordelen RIZIV kunnen deze laatste inderdaad niet meer toegekend worden voor de financiering van een gewaarborgd inkomen.
Werkingskosten
De bijdrage van het gewaarborgd inkomen aan het dekken van de Amoniswerkingskosten is inbegrepen in de bijdragen en bedraagt 15%.
Uitbetaalde vergoedingen
Voor het geheel van de onderschreven contracten gewaarborgd inkomen door zelfstandige natuurlijke personen werd een totaalbedrag van 4.714.130 euro uitgekeerd aan dag- en bevallingsvergoedingen.
Technisch resultaat
Het technisch resultaat 2023 bedraagt na herverzekering 499.548 euro.
Tweede vermogen
Individuele pensioentoezegging
Aantal aangeslotenen
In 2023 heeft Amonis 3 contracten IPT afgesloten. Op 31 december 2023 telde Amonis een totaal van 95 afgesloten contracten.
Incasso
Het totaal incasso in IPT bedraagt 450.136 euro (+26%) en wordt verdeeld onder:
- recurrente jaarpremies: 213.461 euro;
- éénmalige koopsommen ter financiering van de back-service: 236.675 euro.
Werkingskosten
De bijdrage van de IPT tot het dekken van de werkingskosten van Amonis bedraagt maandelijks 0,125% van de Netto Inventaris Waarde van de onderliggende fondsen en instapkosten van 1% worden afgehouden van elke storting (met uitzondering van overdracht van reserves waarop instapkosten niet van toepassing zijn).
Pensioenopname
Vier leden hebben hun IPT-pensioen opgenomen in 2023.
ESG
Deze politiek wordt transversaal toegepast op het geheel van de portefeuille van de bevek. Voor meer informatie verwijzen wij naar de paragraaf ESG.
Gewaarborgd inkomen in de vennootschap
Aantal aangeslotenen
Er zijn 2.338 contracten afgesloten voor 1.939 leden waarbij een vennootschap een dekking gewaarborgd inkomen onderschrijft.
Incasso
Er werd een bedrag van 3.834.590 euro aan brutopremies ontvangen voor het gewaarborgd inkomen van het tweede vermogen. Dit blijft stabiel ten opzichte van vorig jaar.
Werkingskosten
De bijdrage van het gewaarborgd inkomen aan het dekken van de Amoniswerkingskosten is inbegrepen in de bijdragen en bedraagt 15%.
Uitbetaalde vergoedingen
Er werd voor 1.780.049 euro aan dagen bevallingsvergoedingen uitbetaald. Dit gewaarborgd inkomen is gelijkaardig herverzekerd als het deel in vermogen 1.
Technisch resultaat
Na herverzekering is het technisch resultaat van dit deel van het gewaarborgd inkomen gelijk aan 573.012 euro.